Wolffia arrhiza

Οικογένεια: Araceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα μονοετές έως πολυετές, ποώδες είδος με ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, φυόμενο σε λίμνες, τέλματα και άλλα σώματα στάσιμου νερού. Αποτελεί ένα μικροσκοπικό, επιπλέον υδρόβιο φυτό με ύψος μόλις 1 cm, το οποίο δημιουργεί επίπεδες, οριζόντια αυξανόμενες αποικίες στην επιφάνεια του νερού, με τις μικρές ρίζες να φέρονται στο κάτω μέρος τους. Κάθε φυτό αποτελείται από συνήθως 1 σφαιρικό έως ελλειπτικό, σαρκώδες φύλλο έντονου πράσινου χρώματος, μήκους 0,5 έως 1,5 mm και πλάτους 0,4 έως 1,2 mm, τα οποία σχηματίζουν πυκνές αποικίες με την συνεχή εκβλάστησή τους, με τα νέα φύλλα να αποσπώνται από το μητρικό φυτό, δίνοντας νέα φυτά.  Σε αντίθεση με παρόμοια φυτά, το είδος αυτό δεν φέρει ρίζες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Τα εξαιρετικά μικροσκοπικά άνθη παράγονται σπάνια, δε διακρίνονται με γυμνό οφθαλμό και φέρουν αποκλειστικά τα αναπαραγωγικά όργανα.

Καλλιέργεια

Αποτελεί ένα φυτό με εξαιρετικά έντονο ρυθμό ανάπτυξης, αποτελώντας ένα από τα πιο ζωηρά, ταχυφυή και ενίοτε επεκτατικά υδρόβια φυτά. Μπορεί να προσαρμοστεί σχεδόν σε κάθε ένταση φωτισμού, με την ανάπτυξη να μην επηρεάζεται ουσιαστικά από αυτή, ενώ απαιτεί τη μόνιμη παρουσία στάσιμου, γλυκού νερού ώστε να αναπτυχθεί. Όντας επιπλέον υδρόβιο, το βάθος και τα χαρακτηριστικά του υδάτινου σώματος ή του περιέκτη είναι αδιάφορα ως προς την ανάπτυξή του. Πρόκειται για είδος το οποίο παρουσιάζει άριστη ανάπτυξη σε θερμοκρασίες από 15 έως 25 °C, ενώ μπορεί να επιβιώσει σε θερμοκρασίες έως και - 10 °C, με τα φυτά να παράγουν ανθεκτικά στο ψύχος όργανα διαχείμανσης (turions) σε θερμοκρασίες μικρότερες των 7 °C, τα οποία βυθίζονται στον πυθμένα του υδάτινου σώματος και εκβλαστάνουν με την άνοδο της θερμοκρασίας την άνοιξη. Πρόκειται για φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό σε ασθένειες και εχθρούς, ενώ έχει μικρές έως μηδαμινές ανάγκες περιποίησης και συντήρησης εφόσον εγκατασταθεί σωστά σε θέση με ευνοϊκές συνθήκες. Απαιτείται προσοχή προκειμένου να αποφευχθεί η εξαιρετικά έντονη ανάπτυξή του, η οποία μπορεί να προκαλέσει ασφυξία στην πανίδα και τη χλωρίδα της λίμνης, ιδιαίτερα σε μικρού εμβαδού υδάτινα σώματα ή περιέκτες, καθώς και σε περιστάσεις όπου παρατηρούνται φαινόμενα ευτροφισμού. Αναπαράγεται σχεδόν αποκλειστικά με διαίρεση των αποικιών που σχηματίζει.

Χρήσεις

Το ιδιαίτερο αυτό υδρόβιο φυτό, το οποίο αποτελεί το μικρότερο ανθοφόρο φυτό στον κόσμο, ανήκει σε μια ομάδα ειδών που ξεχωρίζουν για το εξαιρετικά μικρό μέγεθος τους, καθώς και την εκρηκτικά ταχεία ανάπτυξή τους, χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να δημιουργούν όμορφους πράσινους τάπητες στην επιφάνεια στάσιμων υδάτων. Ιδιαίτερα κατάλληλο για μεγάλες λίμνες και άλλα στάσιμα υδάτινα σώματα, καθώς και για μικρότερες κατασκευές, όπως λιμνούλες, ενυδρεία και φυτοπεριέκτες υδρόβιων και υδροχαρών, όπου όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφευχθεί η υπέρμετρη ανάπτυξή του. Λόγω της ικανότητάς του να δεσμεύει ατμοσφαιρικό άζωτο χάρη στη συμβιωτική σχέση του με κυανοβακτήρια, χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζωοτροφών και την χλωρή λίπανση καλλιεργειών όπως το ρύζι. Αναφέρεται επίσης ότι υπό προϋποθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων υδάτων μέσω βιοεξυγίανσης αυτών, όντας ικανή να απορροφήσει βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το χρώμιο σε μεγάλες συγκεντρώσεις, καθώς και για την επεξεργασία (βιοαπολύμανση) αστικών λυμάτων. Φυτό εξαιρετικά μεγάλης οικολογικής σημασίας, χρησιμοποιείται ως τροφή για πολυάριθμα ζώα, όπως αγριόπαπιες, ερωδιούς και κυπρίνους, τα οποία προσελκύει και συντηρεί.