Equisetum telmateia

Οικογένεια: Equisetaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για πολυετές, ποώδες φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη και τη δυτική Βόρεια Αμερική, όπου φύεται σε υγρές τοποθεσίες όπως όχθες ποταμών, ρεμάτων και λιμνών, δάση και λιβάδια. Το φυτό σχηματίζει πλούσιες, όρθιες συστάδες που εκφύονται από επιφανειακό, κονδυλώδες ρίζωμα, με τα φυτά να έχουν ευμετάβλητες διαστάσεις, φτάνοντας σε ύψος 60 έως 180 cm και πλάτος από 30 έως 80 cm. Τα αναπαραγωγικά στελέχη του φυτού είναι τα πρώτα που εμφανίζονται μετά το χειμερινό λήθαργο στις αρχές της άνοιξης, έχουν μήκος 1,5 έως 4,5 cm, κρεμ-καφέ χρώμα και καταλήγουν σε κωνοειδή αναπαραγωγικά όργανα (στρόβιλοι) μήκους 4 έως 10 cm, τα οποία απελευθερώνουν πολυάριθμα σπόρια. Κατά το βλαστητικό του στάδιο, το οποίο αρχίζει την άνοιξη και τελειώνει στα τέλη του φθινοπώρου, το φυτό αποτελείται από πολυάριθμα όρθια, σκληρά, γραμμικά στελέχη έντονου πράσινου χρώματος, τα οποία φέρουν εσωτερική κοιλότητα και αποτελούνται από μεσογονάτια τμήματα μήκους 4 έως 8 cm.  Σε κάθε γόνατο, φέρονται ακτινωτά πολυάριθμοι πλευρικοί βλαστοί μήκους 10 έως 20 cm, οι οποίοι είναι λεπτοί, κάθετοι ή σε οξεία γωνία σε σχέση με τον κύριο και ελαφρώς οδοντωτοί, καθώς και καφέ-πράσινα λεπιοειδή φύλλα. 

Καλλιέργεια

Είναι φυτό πολύ γρήγορης ανάπτυξης, εξαιρετικά ζωηρό, εύρωστο και εύκολο στην καλλιέργειά του. Συνήθως προτιμάει τις σκιερές θέσεις, ιδιαίτερα σε πιο θερμά και ξηρά κλίματα, όμως προσαρμόζεται και στις πιο ηλιόλουστες όταν το έδαφος είναι υγρό. Όσον αφορά τις εδαφικές συνθήκες, προτιμάει ελαφριά, πλούσια και υγρά εδάφη, ενώ αναπτύσσεται εξαιρετικά σε ρηχό νερό βάθους 1 έως 10 cm. Είναι ανθεκτικό σε θερμοκρασίες έως - 35 °C, ενώ στη θερμοκρασία των 5 °C όλα τα επίγεια μέρη του φυτού νεκρώνονται και αυτό αναβλαστάνει από το ρίζωμά του. Όταν φυτεύεται σε θέσεις μακριά από υδάτινα σώματα, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η συνεχής διαθεσιμότητα νερού, με τα φυτά να μην είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά στην ξηρασία. Πολύ γρήγορα δημιουργεί πλούσιες, πυκνές συστάδες με τη βοήθεια του ριζώματός του, συχνά εμφανίζοντας επεκτατικές τάσεις σε ευνοϊκές συνθήκες. Πρόκειται για φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό σε ασθένειες και εχθρούς, ενώ έχει πρακτικά μηδαμινές ανάγκες περιποίησης και συντήρησης εφόσον εγκατασταθεί σωστά σε θέση με ευνοϊκές συνθήκες. Αντιδρά εξαιρετικά καλά και γρήγορα στην αζωτούχο λίπανση, ενώ απαιτεί πολύ καλό αερισμό των ριζών του. Συνίσταται κατά το χειμερινό λήθαργο να αφαιρούνται όλα τα νεκρά στελέχη, ενώ το καλοκαίρι είναι συχνά απαραίτητος ο περιορισμός του μεγέθους του. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται πολύ εύκολα με διαίρεση του ριζώματος.

Χρήσεις

Το εντυπωσιακό αυτό αυτοφυές υδροχαρές φυτό, γνωστό στην χώρα μας ως πολυκόμπι, αποτελεί ένα εξαιρετικά ευέλικτο και ζωηρό είδος, το οποίο εκτιμάται ιδιαίτερα για την αρχιτεκτονική, πολύ πλούσια ανάπτυξή του. Το συγκεκριμένο είδος ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα μέλη του γένους κυρίως για το μεγάλο μέγεθός του, το οποίο το καθιστά το μεγαλύτερο εκ των εύκρατων ειδών. Ιδιαίτερα κατάλληλο για ομαδικές φυτεύσεις σε υγρές, σχετικά σκιερές παρόχθιες και παραλίμνιες τοποθεσίες, ως μέρος φυσικών φυτεύσεων σε σκιερές, δασικές τοποθεσίες αλλά και ως ασυνήθιστο γλαστρόφυτο σε συχνά αρδευόμενα ή βυθισμένα στο νερό φυτοδοχεία. Πολύ χρήσιμο για τοποθεσίες με ιδιαίτερα κακή στράγγιση, καθώς και για αβαθή τέλματα, στέρνες και σιντριβάνια. Αναφέρονται πολλές χρήσεις του ως φαρμακευτικό και λαχανευόμενο φυτό, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων υδροβιότοπων.