Tulbaghia violacea

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες είδος που προέρχεται από τη Νότια Αφρική, όπου φύεται κυρίως σε ανοικτές, ξηρές τοποθεσίες. Όπως και τα υπόλοιπα μέλη του γένους, αποτελεί γεωφυτικό είδος, το οποίο διαχειμάζει με τη μορφή κονδυλωδών ριζών. Τα πολυάριθμα φύλλα του, τα οποία έχουν δριμεία οσμή σκόρδου όταν θρυμματιστούν, είναι σχετικά μεγάλα και στενά, έχουν επίμηκες γραμμικό-ωοειδές σχήμα, πλούσιο γλαυκοπράσινο χρώμα και φέρονται σε πλούσιους, όρθιους έως ελαφρώς αψιδωτούς θυσάνους, σχηματίζοντας σταδιακά συστάδες ύψους 15 έως 30 cm και μήκους 20 έως 70 cm. Τα εντυπωσιακά, ελαφρώς αρωματικά αστεροειδή άνθη του έχουν φωτεινό μωβ-λιλά χρώμα και εμφανίζονται σε μεγάλους αριθμούς μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου, συχνά και νωρίτερα ή/και αργότερα, φερόμενα σε πεπλατυσμένες ταξιανθίες (σκιάδια) με έως και 20 άνθη που φέρονται επάκρια ψηλών, ισχυρών στελεχών ύψους 45 έως 60 cm που εκφύονται από τη βάση του φυτού. 

Καλλιέργεια

Είναι φυτό αρκετά μεγάλου ρυθμού ανάπτυξης, ιδιαίτερα σκληρό, ευπροσάρμοστο κι ανθεκτικό. Αναπτύσσεται εξαιρετικά σε προσήλιες, φωτεινές θέσεις, αποδίδοντας εξαιρετικά ακόμη και στις πιο εκτεθειμένες στον ισχυρό ήλιο θέσεις. Προτιμά τα ελαφριά, πλούσια, εξαιρετικά στραγγερά αμμώδη έως αμμοπηλώδη εδάφη, όμως προσαρμόζεται εύκολα σε ένα μεγάλο εύρος εδαφών, αρκεί να διασφαλίζεται η επαρκής στράγγιση του νερού και ο καλός αερισμός των ριζών. Αντέχει σε ελάχιστες θερμοκρασίες μέχρι - 12 °C τουλάχιστον, με το φυτό να χάνει μόνο μικρό μέρος του φυλλώματος, αρκεί να εξασφαλίζεται η παραμονή του ριζώματος σε στραγγερό, μη κατακλυζόμενο από νερό έδαφος. Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά προσαρμοσμένο στην παρατεταμένη ξηρασία, ενώ είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, όμως η τακτική χορήγηση θερινής άρδευσης προάγει την πλουσιότερη και πιο παρατεταμένη ανθοφορία.  Απεχθάνεται την έντονη, παρατεταμένη υγρασία, η οποία συνδέεται με την σήψη του ριζώματος και την εξασθένιση του φυτού. Φυτό με ελάχιστες καλλιεργητικές απαιτήσεις μετά την εγκατάστασή του, το οποίο μάλιστα σχηματίζει αργά αυξανόμενες συστάδες. Το χειμώνα θα πρέπει να αφαιρούνται τα νεκρά φύλλα, ιδιαίτερα σε περιοχές με ψυχρές και υγρές συνθήκες, ενώ επιθυμητή είναι και η περιοδική αφαίρεση των απανθισμένων ταξιανθιών. Συνίσταται να χορηγείται λίπασμα χαμηλό σε άζωτο στα τέλη του χειμώνα και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανθοφορίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η εύρωστη ανάπτυξη των φυτών. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με διαίρεση του ριζώματος κάθε 3 έως 4 χρόνια, η οποία πραγματοποιείται στις αρχές του φθινοπώρου, καθώς και με σπόρο, ο οποίος σπέρνεται την άνοιξη.

Χρήσεις

Ένα εξαιρετικά δημοφιλές στους σύγχρονους κήπους πολυετές φυτό, το οποίο ξεχωρίζει για τα άφθονα, ελαφρώς αρωματικά άνθη του, το όμορφο, γραμμικό φύλλωμα και την εξαιρετική ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα και ευρωστία του. Από τις καλύτερες επιλογές για τη δημιουργία μαζικών φυτεύσεων κατά γραμμές και ομάδες, για την συμμετοχή του σε χαμηλές μπορντούρες πολυετών αλλά και παρτέρια, καθώς και ως ασυνήθιστο εδαφοκαλυπτικό. Εξαιρετική επιλογή και ως γλαστρόφυτο σε φωτεινά μπαλκόνια και βεράντες, ενώ παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον για κάθε ξηρικό κήπο με Μεσογειακό χαρακτήρα, όπου μπορεί να αναδειχθεί εξαιρετικά σε χαλικόκηπους, βραχόκηπους και άλλες αντίστοιχες φυτεύσεις. Φυτό ανθεκτικό σε παράκτιες, εκτεθειμένες θέσεις, όπου οι ταξιανθίες μένουν άθικτες από τον ισχυρό αέρα, ενώ αποτελεί είδος ιδιαίτερα ανθεκτικό στην αστική μόλυνση, κάτι που το καθιστά ιδιαίτερα επιτυχές σε νησίδες και άλλες παρόδιες φυτεύσεις. Τα άνθη του είναι ελκυστικά για έντομα-επικονιαστές όπως οι νυκτοπεταλούδες. Τα φύλλα και τα άνθη του φυτού είναι εδώδιμα, ενώ αναφέρονται πολυάριθμες χρήσεις του ως φαρμακευτικό φυτό στις περιοχές που αυτοφυεί. Σημειώνεται πως η οσμή σκόρδου που αναδίδουν όλα τα επίγεια μέρη του κατά το τραυματισμό τους ενίοτε το καθιστά ακατάλληλο για θέσεις που βρίσκονται κοντά σε σημεία με έντονη ανθρώπινη παρουσία και κίνηση.