Yucca baccata

Οικογένεια: Asparagaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες είδος παχύφυτου που προέρχεται από τις νότιες-νοτιοδυτικές ΗΠΑ και το βορειοδυτικό Μεξικό, όπου φύεται κυρίως σε βραχώδεις, ξηρές πλαγιές σε χαμηλά έως μεγάλα υψόμετρα. Γνωστό στο εμπόριο με τις ονομασίες banana yucca, blue yucca, datil και datil yucca. Το φυτό σχηματίζει ανοιχτούς, σχετικά ασυμμετρικούς ρόδακες ύψους 60 έως 75 cm και πλάτους 1,3 έως 1,5 cm, οι οποίοι ενίοτε σχηματίζουν πυκνές συστάδες πλάτους έως 5 m και αποτελούνται από αναρίθμητα σχετικά στενά, όρθια έως ανερχόμενα, έντονα αυλακωτά, επιμήκη δρεπανοειδή φύλλα μήκους 50 έως 70 cm και πλάτους 2,5 έως 4 cm, τα οποία έχουν γλαυκοπράσινο χρώμα και φέρουν λευκές ίνες στο άνω ήμισύ τους. Η εντυπωσιακή, όρθια φοβοειδής ταξιανθία εμφανίζεται μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου και έχει συνολικό ύψος 1,2 έως 1,5 m, αποτελούμενη από δεκάδες κρεμοκλαδή, κωδωνοειδή κρεμ-λευκά άνθη μήκους 5 έως 6 cm που φέρονται σε σαρκώδες, ισχυρό στέλεχος ύψους 60 έως 80 cm που εκφύεται από το κέντρο κάθε ενήλικου ρόδακα. Τα άνθη διαδέχονται σαρκώδεις, κυλινδρικοί καρποί πράσινου έως πορτοκαλί χρώματος, μήκους 8 έως 18 cm και πλάτους 6 cm, οι οποίοι περιέχουν πολυάριθμους μαύρους σπόρους. 

Καλλιέργεια

Είναι φυτό με μέτριο ρυθμό ανάπτυξης, ιδιαίτερα σκληρό, ευπροσάρμοστο κι ανθεκτικό. Αναπτύσσεται εξαιρετικά σε προσήλιες, φωτεινές και σχετικά προστατευμένες θέσεις, οι οποίες θα πρέπει να παραμένουν εκτεθειμένες στον ήλιο καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου πέρα από τους θερμότερους μήνες του καλοκαιριού. Προτιμά τα ελαφριά, εξαιρετικά στραγγερά αμμώδη έως αμμοπηλώδη εδάφη, όμως πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευπροσάρμοστο είδος, ικανό να επιβιώσει ακόμα και στα πιο φτωχά και πετρώδη εδάφη, αρκεί να υπάρχει καλός αερισμός του ριζώματός του. Αντέχει σε ελάχιστες θερμοκρασίες μέχρι - 15 °C τουλάχιστον, χωρίς ουσιαστική απώλεια φυλλώματος, αρκεί να εξασφαλίζεται η παραμονή του ριζώματος σε στραγγερό, μη κατακλυζόμενο από νερό έδαφος. Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά προσαρμοσμένο στην ξηρασία, ενώ είναι πολύ ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Απεχθάνεται την έντονη, παρατεταμένη υγρασία, η οποία συνδέεται με την σήψη του φυλλώματος και την εξασθένιση του φυτού. Φυτό με ουσιαστικά μηδαμινές καλλιεργητικές απαιτήσεις μετά την εγκατάστασή του. Συνίσταται η περιοδική απομάκρυνση των ξερών φύλλων από τη βάση του φυτού για καλύτερη εμφάνιση και αποφυγή εμφάνισης μυκητολογικών προσβολών σε πιο υγρά κλίματα. Μπορεί να πολλαπλασιαστεί με μοσχεύματα βλαστού, διαίρεση του ριζώματος ή με σπόρο.

Χρήσεις

Ένα ιδιαίτερα όμορφο και ασυνήθιστο είδος γιούκας, το οποίο ξεχωρίζει κυρίως για τα αναρίθμητα, στενά γλαυκοπράσινα φύλλα του, τα οποία φέρουν πολυάριθμες νηματοειδείς ίνες που λάμπουν στο φως, τη συμπαγή ποώδη ανάπτυξη και τις εντυπωσιακές ταξιανθίες του. Εξαιρετική επιλογή για τη φύτευσή του μεμονωμένα ή κατά μικρές ομάδες σε ξηροφυτικά παρτέρια και μπορντούρες μαζί με άλλα παχύφυτα όπως αλόες, κάκτους και γιούκες, καθώς και σε βραχόκηπους, χαλικόκηπους και φυτοδώματα. Ιδιαίτερα κατάλληλο για τη δημιουργία αδιαπέραστων, χαμηλών φυτοφραχτών στα όρια του κήπου, καθώς και για φύτευσή του σε μεγάλες  γλάστρες τοποθετημένες σε φωτεινές αυλές, βεράντες και μπαλκόνια, ενώ είναι ιδανικό φυτό για δύσκολα σημεία σε κήπους σε παράκτιες θέσεις ή/και με ιδιαίτερα ξηρό και φτωχό έδαφος. Δεν θα πρέπει να τοποθετείται κοντά σε σημεία προσβάσιμα σε παιδιά και κατοικίδια λόγω των αιχμηρών επάκριων ακάνθων των φύλλων του. Τα άνθη του είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για έντομα-επικονιαστές όπως οι μέλισσες. Αναφέρεται η κατανάλωση σχεδόν όλων των μερών του φυτού, και ιδίως των γλυκών καρπών, από τους ιθαγενείς πληθυσμούς των περιοχών που αυτοφυεί, καθώς και η χρήση των φύλλων του για την παρασκευή σχοινιών και καλαθιών.