Humulus lupulus

Οικογένεια: Cannabaceae

Περιγραφή

Είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού που ανήκει στην οικογένεια της κάνναβης (Cannabaceae) και προέρχεται από την Ευρώπη, τη δυτική Ασία και τη Βόρεια Αμερική. Συναντάται με τις κοινές ονομασίες hop, hops και λυκίσκος. Πρόκειται για ένα δίοικο, πολυετές, αναρριχώμενο φυτό το οποίο αναρριχάται με περιστροφές των αναπτυσσομένων κληματοειδών, χωρίς έλικες, βλαστών. Κάθε χρόνο ανανεώνεται όλο το υπέργειο τμήμα του με νέους βλαστούς που φθάνουν τα 5-6 μέτρα περιστρεφόμενοι στα στηρίγματα που του προσφέρονται, σχοινιά ή σύρματα. Μπορεί να φτάσει και σε ύψος 10m και επειδή είναι πολυετές, περνάει από αρκετές καλλιεργητικές περιόδους και μερικές φορές επιβιώνει μέχρι τα 20 χρόνια. Έχει απλά φύλλα που μπορεί να είναι αντίθετα ή εναλλασσόμενα με 3-5 λοβούς. Στο έδαφος εκτός των γνήσιων ριζών αναπτύσσει ριζώματα. Υπάρχουν αρσενικά φυτά που αναπτύσσουν τα άνθη τους σε ταξιανθίες βότρυος, ενώ τα θηλυκά φυτά σχηματίζουν κιτρινοπράσινους κώνους (στρόβιλοι).  Τα επικαλυμμένα άνθη δεν έχουν πέταλα, ενώ τα άνθη που φέρουν ύπερο καλύπτουν πλήρως τους καρπούς. Ευνοείται από τις μεγαλύτερης διάρκειας καλοκαιρινές ημέρες για να ανθίσει που συνήθως είναι γύρω στον Ιούλιο - Αύγουστο. Έχει αρωματικά άνθη που γονιμοποιούνται με τον άνεμο και προσελκύουν πεταλούδες. 

Καλλιέργεια

Αναπτύσσεται καλύτερα σε πλήρη ήλιο με μέτριες ποσότητες βροχοπτώσεων. Οι ποσότητες λυκίσκου που φέρονται στο εμπόριο, για τη ζυθοποίηση, προέρχονται από καλλιέργειες θηλυκών φυτών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο στη μη γονιμοποιημένη μορφή τους. Είναι από τα πιο ταχυφυή φυτά. Μέσα σε λίγους μήνες μπορεί και αναπτύσσει τεράστια φυτική μάζα, γι' αυτό είναι πολύ απαιτητικό φυτό σε φως, θρεπτικά συστατικά και νερό. Ο λυκίσκος προτιμά τα βαθιά, πολύ πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, ελαφρά εδάφη, ενώ ανέχεται όρια pH από 6 μέχρι 8. Η εγκατάσταση της φυτείας γίνεται την άνοιξη μόλις περάσουν οι κίνδυνοι των παγετών. Ο λυκίσκος προσβάλλεται από πολλές ασθένειες. Οι σοβαρότερες είναι το ωίδιο και ο ψευδοπερονόσπορος. Η πρώτη αντιμετωπίζεται με θειάφι και η δεύτερη με σκευάσματα χαλκού.

Χρήσεις

Χρησιμοποιείται κυρίως για να δώσει γεύση και σταθερότητα στη μπύρα, σε αφεψήματα και στη βοτανοθεραπεία. Στη μπύρα εξισορροπεί τη γλυκύτητα της βύνης με την πικράδα του. Απομακρύνει τις πρωτεΐνες από το ζυθογλεύκος και βοηθάει στο ξεθόλωμα. Αυξάνει τη διατηρησιμότητα της μπύρας και βοηθάει στο σχηματισμό του αφρού. Περιέχει μυρκένη, χουμουλένη, ξανθοχουμόλη, μυρκενόλη, λινάλολη, τανίνες και ρητίνη. Είναι ευαίσθητος στις συνθήκες αποθήκευσης του. Γι’αυτό πρέπει να διατηρείται σε δροσερό (0°C) και ξηρό μέρος διότι αλλιώς δεν χάνει μόνο τη πικρική ικανότητα του αλλά μπορεί ακόμη και να καταστραφεί. Η σωστή διατήρηση του λυκίσκου γίνεται σε ψυγείο, μέσα σε κλειστά γυάλινα βάζα. Μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα σε ορισμένους που τα χειρίζονται.