Azolla caroliniana

Οικογένεια: Salviniaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες είδος υδρόβιας φτέρης που προέρχεται από την ανατολική Βόρεια Αμερική, την Καραϊβική και τη βόρεια Νότια Αμερική, όπου φύεται στην επιφάνεια στάσιμων υδάτων. Πρόκειται για ένα μικροσκοπικό, ελεύθερα επιπλέον υδρόβιο φυτό με ύψος μόλις 1-2 cm, το οποίο δημιουργεί επίπεδες, οριζόντια αυξανόμενες αποικίες στην επιφάνεια του νερού, με τις μικρές ρίζες να φέρονται στο κάτω μέρος τους. Κάθε φυτό αποτελείται από πολυάριθμα μικροσκοπικά, λεπιοειδή, αλληλοεπικαλυπτώμενα φύλλα, τα οποία σχηματίζουν δαντελωτές φυλλοταξίες με εμφάνιση παρόμοια με αυτή των βρύων, οι οποίες έχουν σκούρο πράσινο χρώμα με ερυθροϊώδεις αποχρώσεις που γίνονται εντονότερες το χειμώνα ή σε συνθήκες έντονου φωτισμού. Όντας πτερόφυτο, το φυτό δεν ανθίζει, αλλά ενίοτε παράγει ανθεκτικά σπόρια που βλαστάνουν πάνω στα φύλλα του.

Καλλιέργεια

Αποτελεί ένα φυτό με εξαιρετικά έντονο ρυθμό ανάπτυξης, αποτελώντας ένα από τα πιο ζωηρά, ταχυφυή και ενίοτε επεκτατικά επιπλέοντα υδρόβια φυτά. Μπορεί να προσαρμοστεί σχεδόν σε κάθε ένταση φωτισμού, με την ανάπτυξη να μην επηρεάζεται ουσιαστικά από αυτή, ενώ απαιτεί τη μόνιμη παρουσία στάσιμου γλυκού νερού ώστε να αναπτυχθεί. Όντας ελεύθερα επιπλέον υδρόβιο, το βάθος και τα χαρακτηριστικά του υδάτινου σώματος ή του περιέκτη είναι αδιάφορα ως προς την ανάπτυξή του. Πρόκειται για είδος το οποίο παρουσιάζει άριστη ανάπτυξη σε θερμοκρασίες από 25 έως 30 °C, ενώ μπορεί να επιβιώσει σε θερμοκρασίες έως και - 15 °C, με τα φυτά να παράγουν ανθεκτικά στο ψύχος όργανα διαχείμανσης (σποροκάρπια) σε θερμοκρασίες μικρότερες των 5 °C, τα οποία βυθίζονται στον πυθμένα του υδάτινου σώματος και εκβλαστάνουν με την άνοδο της θερμοκρασίας την άνοιξη. Πρόκειται για φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό σε ασθένειες και εχθρούς, ενώ έχει μικρές έως μηδαμινές ανάγκες περιποίησης και συντήρησης εφόσον εγκατασταθεί σωστά σε θέση με ευνοϊκές συνθήκες. Απαιτείται προσοχή προκειμένου να αποφευχθεί η εξαιρετικά έντονη ανάπτυξή του, η οποία μπορεί να προκαλέσει ασφυξία στην πανίδα και τη χλωρίδα της λίμνης, ιδιαίτερα σε μικρού εμβαδού υδάτινα σώματα ή περιέκτες, καθώς και σε περιστάσεις όπου παρατηρούνται φαινόμενα ευτροφισμού. Αναπαράγεται σχεδόν αποκλειστικά με διαίρεση των αποικιών που σχηματίζει.

Χρήσεις

Η ασυνήθιστη αυτή υδρόβια φτέρη ανήκει σε μια ομάδα ειδών που ξεχωρίζουν για το όμορφο δαντελωτό σχήμα των φυλλοταξιών τους, καθώς και για την εξαιρετικά ταχεία ανάπτυξή τους. Ιδιαίτερα κατάλληλη για μεγάλες λίμνες και άλλα στάσιμα υδάτινα σώματα, όπου σχηματίζει ένα πράσινο χαλί στην επιφάνεια του ύδατος. Κατάλληλη και για μικρότερες κατασκευές, όπως λιμνούλες, ενυδρεία και φυτοπεριέκτες υδρόβιων και υδροχαρών, όπου όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφευχθεί η υπέρμετρη ανάπτυξή της. Λόγω της ικανότητάς της να δεσμεύει ατμοσφαιρικό άζωτο χάρη στη συμβιωτική σχέση της με κυανοβακτήρια, χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζωοτροφών και την χλωρή λίπανση καλλιεργειών όπως το ρύζι. Αναφέρεται επίσης ότι υπό προϋποθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων υδάτων μέσω βιοεξυγίανσης αυτών, όντας ικανή να απορροφήσει βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος και το χρώμιο σε μεγάλες συγκεντρώσεις.