Saccharum officinarum

Οικογένεια: Poaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες αγρωστώδες το οποίο προέρχεται από τη τη νοτιανατολική Ασία και πλέον καλλιεργείται ευρέως σε όλες τις τροπικές περιοχές του πλανήτη. Είναι γνωστό στο εμπόριο με την ονομασία sugarcane. Το φυτό σχηματίζει εύρωστους, πλούσιους, φουντωτούς θύσανους έντονα όρθιου σχήματος ύψους 1,5 έως 2,5 m, οι οποίοι γρήγορα σχηματίζουν πυκνές συστάδες πλάτους έως 2,5 m. Αποτελούνται από πολύ μεγάλα, επιμήκη λογχοειδή, αψιδωτά φύλλα ζωηρού πράσινου χρώματος, μήκους 70 έως 150 cm και πλάτους 3 έως 6 cm, τα οποία φέρονται σε όρθιους, εύρωστους, αρκετά παχείς βλαστούς αχυρόχρωου χρώματος, οι οποίοι είναι γυμνοί στο κάτω τους μέρος και φέρουν ανάγλυφες ουλές φύλλων. Από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο εμφανίζονται επάκρια των ψηλών βλαστών οι εντυπωσιακές, σύνθετες φοβοειδείς ταξιανθίες ανοικτού πυραμιδοειδούς σχήματος και αέρινης εμφάνισης μήκους έως 60 cm, οι οποίες έχουν λευκό-ροζ χρώμα, μεταξένια υφή και αφού ωριμάσουν ως ασημόχρωες ταξικαρπίες, διατηρούνται ως τα τέλη του χειμώνα.

Καλλιέργεια

Είναι φυτό με μεγάλο ρυθμό ανάπτυξης, εξαιρετικά σκληρό, ευπροσάρμοστο κι ανθεκτικό στις κατάλληλες συνθήκες. Αναπτύσσεται εξαιρετικά σε προσήλιες, φωτεινές θέσεις, με τα φυτά να αποκτούν ασθενική, εύθραυστη ανάπτυξη σε πιο σκιερά σημεία. Προτιμά τα πλούσια, υγρά αλλά καλά στραγγιζόμενα εδάφη, όμως προσαρμόζεται σε ένα μεγάλο εύρος εδαφικών συνθηκών. Φυτό μάλλον ευαίσθητο στην παροδική ξηρασία των καλοκαιρινών μηνών, απαιτώντας συνεχή άρδευση τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ είναι αρκετά ανθεκτικό στη περιοδική κατάκλιση. Ευαίσθητο στο ψύχος, αντέχει σε ελάχιστες θερμοκρασίες μέχρι - 7 °C τουλάχιστον, με τα φυτά να νεκρώνουν όλα τα επίγεια μέρη τους, ενώ είναι πολύ ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού όταν το χώμα παραμένει υγρό. Πρόκειται για φυτό με ελάχιστες καλλιεργητικές απαιτήσεις, το οποίο γρήγορα σχηματίζει σχεδόν αδιαπέραστες συστάδες στις κατάλληλες συνθήκες. Συστήνεται να κλαδεύεται στη βάση του κατά το τέλος του χειμώνα, προκειμένου να προωθηθεί η ανανέωση της βλάστησης και να εξασφαλιστεί η υγεία του φυτού. Πολλαπλασιάζεται με διαίρεση και ριζοβολία τμημάτων βλαστού από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού. 

Χρήσεις

Το ζαχαροκάλαμο, πέρα από ένα εξαιρετικά χρήσιμο καλλιεργούμενο φυτό, χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή, εύρωστη ανάπτυξη και πολύ διακοσμητικούς βλαστούς, στοιχεία που το καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμο και στους κήπους. Πρόκειται για ένα θεαματικό φυτό που λόγω της ταχυφυούς, όρθιας ανάπτυξής του προτείνεται ιδιαίτερα για τη φύτευσή του στο πίσω μέρος μπορντούρων, για το σχηματισμό χαμηλών ανεμοφρακτών, για τη φύτευσή του σε μεγάλες ομάδες σε υγρές, παραλίμνιες θέσεις αλλά και ως γραμμικό σημείο ενδιαφέροντος φυτευόμενο μεμονωμένο ή σε μικρές ομάδες και γραμμές, ιδιαίτερα σε κήπους με εξωτικό ή/και σύγχρονο χαρακτήρα. Οι εντυπωσιακές ταξιανθίες του μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ανθοσυνθέσεις ή ως αποξηραμένη διακόσμηση σε ανθοδοχεία. Προσοχή θα πρέπει να δίνεται κατά το χειρισμό του λόγω της κοφτερής περιφέρειας των φύλλων. Αποτελεί την πηγή της καστανής ζάχαρης, η οποία εξάγεται με επεξεργασία του πλουσίου σε σάκχαρα χυμού που περιέχεται στους βλαστούς του. Παράλληλα, χρησιμοποιείται για ποίκιλες άλλες χρήσεις, όπως για την παραγωγή αιθανόλης, ζωοτροφών και παραδοσιακών ιαμάτων.