Pinus sylvestris

Οικογένεια: Pinaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα δενδρώδες κωνοφόρο είδος με ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη και την Ασία, όπου φύεται κυρίως σε ψυχρές, ορεινές τοποθεσίες. Στην φύση φτάνει συχνά σε ύψος 30 έως 35 m και μέγιστο πλάτος κόμης 5 έως 7 m, ενώ στην καλλιέργεια συνήθως αποκτά μικρότερες διαστάσεις, με μέγιστο ύψος έως 20 m. Ο όμορφος φλοιός είναι πορτοκαλί-καστανέρυθρου χρώματος, τραχύς στην υφή και σπάει σε επιμήκεις λωρίδες, ενώ σταδιακά αποκτά γκρίζο χρώμα στο κάτω μέρος του. Το είδος αυτό σχηματίζει σχετικά γρήγορα ένα ψηλό δένδρο με κόμη ελεύθερου στρογγυλού έως ακανόνιστου σχήματος. Το όμορφο φύλλωμα των νεαρών αποτελείται από αναρίθμητα ελαφρώς κυματιστά, ακιδόσχημα φύλλα μήκους 5 έως 9 cm και γλαυκοπράσινου χρώματος, τα οποία διατάσσονται σπειροειδώς σε δεσμίδες των 3 έως, ενώ στα ενήλικα φυτά τα φύλλα αποκτούν μικρότερο μήκος και φέρονται σε δεσμίδες των 2. Οι θηλυκοί κώνοι εμφανίζονται την άνοιξη, αρχικά έχοντας ερυθροκάστανο χρώμα και στρογγυλό σχήμα, ενώ στην συνέχεια γίνονται γκριζοπράσινοι έως καφεκίτρινοι και ωοειδείς-κωνικοί, μήκους 3 έως 7,5 cm. Ωριμάζουν περίπου 2 έτη μετά την επικονίαση, απελευθερώνοντας πολυάριθμους μικρούς σπόρους. Οι μικροσκοπικοί αρσενικοί κώνοι έχουν κίτρινο έως ροζ χρώμα, μήκος 8 έως 12 mm και απελευθερώνουν τη γύρη τους έως τα τέλη της άνοιξης.

Καλλιέργεια

Πρόκειται για ένα φυτό με μέτριο έως σχετικά μεγάλο ρυθμό ανάπτυξης στα πρώτα χρόνια ζωής του, πολύ ανθεκτικό, ευπροσάρμοστο και εύκολο στην καλλιέργειά του. Προσαρμόζεται καλύτερα σε προσήλιες, φωτεινές θέσεις, ωστόσο κατά την εγκατάστασή του σε μικρή ηλικία μπορεί να αναπτυχθεί καλύτερα σε ημισκιερές έως σκιερές θέσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές με θερμό και ξηρό κλίμα. Μπορεί να φυτευθεί σε μια μεγάλη ποικιλία εδαφών, εφόσον αυτά είναι επαρκώς στραγγερά, ενώ αποδίδει καλύτερα ελαφρώς υγρά και όξινης αντίδρασης εδάφης. Ιδιαίτερα ευαίσθητο σε θερμές, υγρές συνθήκες και σε αλατούχα εδάφη, ενώ είναι πολύ ανθεκτικό σε φτωχά, πετρώδη εδάφη. Κατά την εγκατάστασή του, δεν απαιτεί ιδιαίτερη προετοιμασία και καλλιεργητικές φροντίδες, πέρα από περιστασιακή απομάκρυνση των ξερών κλαδιών. Εξαιρετικά μακρόβιο είδος, το οποίο μπορεί να ξεπεράσει τα 300 χρόνια ζωής σε ευνοϊκές συνθήκες. Επιπλέον, είναι αρκετά ψυχροανθεκτικό σε θερμοκρασίες που αγγίζουν έως και τους - 35 °C. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπόρους που συγκομίζονται από τους ώριμους κώνους.

Χρήσεις

Ένα ιδιαίτερα όμορφο αυτοφυές αλλά σπάνιο για τη χώρα μας κωνοφόρο, το οποίο με τη στιβαρή μορφή, τον εντυπωσιακό κορμό και την πλούσια κόμη του μαρτυρά τις καταβολές του από τα ψυχρά, ορεινά ή βόρεια δάση της Ευρασίας. Ιδιαίτερα κατάλληλο για φύτευση σε μεγάλους κήπους και πάρκα ως σημείο ενδιαφέροντος ή σε μικρές, εντυπωσιακές συστάδες, προτεινόμενο κυρίως για ορεινές περιοχές της χώρας μας. Εξαιρετικά ενδιαφέρον και για τη μαζική του φύτευση σε πευκώνες σε περιοχές με ψυχρούς χειμώνες, δροσερά καλοκαίρια και φτωχά εδάφη. Από τα πιο δημοφιλή για εμπορική εκμετάλλευση είδη του γένους, ιδίως στις βόρειες χώρες, όπου το ξύλο του, γνωστό ως "κόκκινη ξυλεία" για τη παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική. Αναφέρονται επίσης χρήσης του ως εδώδιμο και φαρμακευτικό φυτό.