Ferula communis

Οικογένεια: Apiaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες είδος που προέρχεται από την Ευρώπη, τη δυτική Ασία, τη βόρεια και την ανατολική Αφρική, όπου φύεται σε ανοιχτές, συχνά ξηρές και άγονες τοποθεσίες όπως πεδινά λειβάδια, άκρες δρόμων και εγκαταλελειμμένους αγρούς. Κατά το βλαστητικό στάδιο ανάπτυξής του αποκτά συμπαγή, πυκνή θολωτή ανάπτυξη ύψους 30 έως 40 cm και πλάτους 50 έως 60 cm. Το επίγειο τμήμα του φυτού εκφύεται από ισχυρό, ινώδες ρίζωμα,  ενώ το αρωματικό φύλλωμα αποτελείται από αναρίθμητα έντονα πτεροειδή, λεπτοφυή φύλλα έντονου γλαυκοπράσινου χρώματος, τα οποία μοιάζουν με αυτά του μαράθου και φέρονται σπειροειδώς σε θολωτό ρόδακα στη βάση του φυτού. Οι εξαιρετικά θεαματικές, σκιαδοειδείς ταξιανθίες εμφανίζονται επάκρια και πλάγια παχιών από το Μάρτιο έως το Μάιο, σαρκωδών στελεχών γλαυκοπράσινου χρώματος και ύψους 1 έως 1,5 m, αποτελούμενες από αναρίθμητα μικροσκοπικά χρυσοκίτρινα άνθη οργανωμένα σε έως και 40 ακτίνες. 

Καλλιέργεια

Πρόκειται για φυτό αρκετά γρήγορης ανάπτυξης, ιδιαίτερα σκληρό, ανθεκτικό και εύκολο στην καλλιέργεια. Προτιμά προσήλιες θέσεις, ενώ αναπτύσσεται καλύτερα στα φτωχά, εξαιρετικά στραγγερά αμμώδη και αμμοπηλώδη εδάφη, προσαρμοζόμενο ωστόσο με ευκολία στους περισσότερους τύπους εδαφών. Αντέχει σε ελάχιστες θερμοκρασίες μέχρι - 15 °C, με τα φυτά να χάνουν το φύλλωμά τους σε θερμοκρασίες μικρότερες των 5 °C. Είναι φυτό ιδιαίτερα ανθεκτικό στην παρατεταμένη ξηρασία και στα φτωχά, άγονα εδάφη, ενώ είναι πολύ ανθεκτικό και σε εκτεθειμένες, παράκτιες θέσεις ή/και εδάφη με προβλήματα αλατότητας. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπόρο και διαίρεση των ενήλικων φυτών. 

Χρήσεις

Ο νάρθηκας αποτελεί ένα μοναδικής, αρχιτεκτονικής εμφάνισης αυτοφυές φυτό το οποίο είναι διαχρονικά σημαντικό και άξιο μνείας στον ελλαδικό χώρο. Ξεχωρίζει για την αέρινη, αφράτη υφή του φυλλώματος, αλλά κυρίως για την εξαιρετικά εντυπωσιακή ανθοφορία του, με τις σύνθετες σκιαδιωδείς ταξιανθίες και τα παχιά, σαρκώδη στελέχη να το καθιστούν αναντικατάστατο. Ιδιαίτερα κατάλληλο για μεικτές πολυετείς φυτεύσεις όπως ψηλές μπορντούρες και παρτέρια, όπου ξεχωρίζει ανάμεσα σε αγρωστώδη και πολυετή με βαθύχρωμα άνθη σε ψυχρές αποχρώσεις, ενώ είναι ιδιαίτερα πολύτιμο για λειμώνιες φυτεύσεις με φυσικό, αυτοφυή χαρακτήρα. Εφόσον δεν απομακρυνθούν, οι αποξηραμένες ταξικαρπίες έχουν ιδιαίτερα εντυπωσιακή εμφάνιση το φθινόπωρο και το χειμώνα. Αναφέρονται πολυάριθμες χρήσεις του για την παρασκευή παραδοσιακών φαρμάκων, επίπλων και πυρσών. Εξαιρετικά ελκυστικό για έντομα-επικονιαστές όπως οι μέλισσες και οι πεταλούδες.