Eicchornia crassipes

Οικογένεια: Pontederiaceae

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πολυετές, ποώδες είδος το οποίο προέρχεται από τη Νότια Αμερική, όπου φύεται εντός υδάτινων σωμάτων με μικρή ή μηδαμινή ροή (π.χ. λίμνες) σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, και έχει πλέον διαδοθεί σε όλες τις ηπείρους πλην της Ανταρκτικής. Είναι ένα ελεύθερα επιπλέον υδρόβιο φυτό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του νερού, ενώ οι πράσινες-μωβ ρίζες του κρέμονται ελεύθερες ακριβώς από κάτω της. Το φυτό αναπτύσσεται με τη μορφή σαρκώδων, συμπαγών ροδάκων ύψους 12 έως 17 cm και πλάτους 12 έως 35 cm, οι οποίοι αποτελούνται από σχετικά μεγάλα, ωοειδή έως κυκλικά φύλλα ζωηρού πράσινου χρώματος και στιλπνής υφής, τα οποία φέρονται σε σαρκώδεις, βολβώδεις μίσχους που λειτουργούν ως σχεδία, βοηθώντας το φυτό να επιπλεύσει. Οι εντυπωσιακές, αρωματικές ταξιανθίες εκφύονται από το κέντρο των ροδάκων από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο και αποτελούνται από 8 έως 15 λιλά-μωβ άνθη που φέρουν μια χαρακτηριστική κίτρινη κηλίδα στη βάση του κορυφαίου πετάλου τους.

Καλλιέργεια

Αποτελεί είδος με εκρηκτικό ρυθμό ανάπτυξης, το οποίο είναι ιδιαίτερα σκληρό,  εξαιρετικά ζωηρό, ταχυφυές και πολύ εύκολο στην καλλιέργειά του.  Πρόκειται για ένα υποχρεωτικά υδρόβιο φυτό, το οποίο μπορεί να αφεθεί σε επίπλευση εντός του υδάτινου σώματος που εγκαθίσταται. Προτιμάει θέσεις όπου υπάρχει άπλετο φως, καθώς και νερό πλούσιο σε θρεπτικά και οργανική ουσία, του οποίου η θερμοκρασία βρίσκεται μεταξύ των 25 και των 30 °C, ωστόσο προσαρμόζεται εύκολα και σε λιγότερο ιδανικές συνθήκες. Τα φυτά αναπτύσσονται σε νερό με θερμοκρασία από 12 έως 34 °C, ενώ στη θερμοκρασία των 0 °C τα φύλλα του νεκρώνονται. Υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης του φυτού και στην παραγωγή πιο ανοιχτόχρωμων, συχνά χλωρωτικών και υδαρών βλαστών και φύλλων. Αντέχει το νερό με αλατότητα έως και 15% αυτής της θάλασσας, άνω της οποίας εμφανίζει φυσιολογικές και μορφολογικές διαταραχές. Αναπαράγεται εξαιρετικά γρήγορα και εύκολα τόσο μέσω στολώνων, οι οποίοι σχηματίζουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εκτεταμένες αποικίες στις κατάλληλες συνθήκες, καθώς και με σπόρους, τους οποίους παράγει σε μεγάλες ποσότητες σε θερμές θέσεις με ήπιους χειμώνες. Για τους λόγους αυτούς, τονίζεται ότι πρόκειται για ένα άκρως επεκτατικό φυτό, του οποίου η ανάπτυξη θα πρέπει να ελέγχεται όταν τοποθετείται σε θέσεις όπου μπορεί να διαφύγει της καλλιέργειάς του και να προκαλέσει σημαντικές ζημιές σε φυσικούς και τεχνητούς υδροβιότοπους.

Χρήσεις

Ο υάκινθος του νερού είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και αναγνωρίσιμα υδρόβια φυτά, με την ιδιαίτερη δομή του φυλλώματος και τα μεγάλα, αρωματικά του άνθη να τον κάνουν να ξεχωρίζει. Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε πως πρόκειται για ένα εξαιρετικά επεκτατικό φυτό, το οποίο στις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να καταλάβει ολόκληρες λίμνες και να φράξει κανάλια άρδευσης μέσα σε λίγες εβδομάδες. Παράλληλα, χάρη στην εξαιρετικά γρήγορη ανάπτυξή του και την ευκολία της καλλιέργειάς του, αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή είδη για κάθε σχεδόν κατασκευή με χαρακτηριστικά υδροβιότοπου. Την ίδια στιγμή, αναφέρεται πως οι ρίζες του φυτού χρησιμοποιούνται ως κρυψώνα και αποθετήριο αυγών για διάφορα είδη ψαριών, ενώ την ίδια στιγμή δρουν ως υπερσυσσωρευτές βαρέων μετάλλων, εντομοκτόνων και άλλων ρύπων, συμβάλλοντας στη βιοεξυγίανση των οικοσυστημάτων. Με βάση τα παραπάνω, στον κήπο και το τοπίο προτείνεται η χρήση του αποκλειστικά σε μικρά, ελεγχόμενα υδάτινα σώματα από τα οποία δεν υπάρχει ο κίνδυνος να διαφύγει ή να προκαλέσει προβλήματα στην οικολογική ισορροπία τους. Τέλος, αναφέρονται πολυάριθμες χρήσεις του για την παραγωγή βιομάζας, πλεκτών προϊόντων, χάρτου, φυσικού εντομοκτόνου και τροφίμων.